Artvin topraklarında günümüze ulaşan ilk kalıntılar, manastır ve
kaleler olup,çoğunlukla Bagratlı Krallığı döneminde, V ile XI.
Yüzyılları arasında yapılmışlardır.XVI.yüzyıl ortalarından itibaren
Osmanlı egemenliği döneminde ise camiler başta olmak üzere
türbe,hamam,çeşme,köprü ve konakların varlığına rastlanmaktadır.
MANASTIR VE KİLİSELER
Artvin merkezi başta olmak üzere Ardanuç,Şavşat ve Yusufeli
ilçelerinde hemen hemen hepsi eğitim amaçlı ve anıtsal nitelikli,
kesme taştan inşa edilen manastırlar bulunmaktadır. Çeşitli yapı
topluluklarından oluşan bu manastırlardan günümüze kadar ulaşan kendi
türünde nadir tarihi eserlerdir.
Pırnallı (Porta) Manastır Kilisesi : Artvin merkez
ilçeye bağlı Pırnallı köyünün Bağlık mevkiinde bulunmaktadır. Kral I.Aşot’un
torunu Prens Khaouli tarafından 896-918 tarihleri arasında
yaptırılmıştır.Bir çan kulesi, bir şapel ve bir çeşmeden oluşmaktadır.
Manastırın yerleşim planına bakıldığında Tao Klarjheti bölgesinin o
dönemlerdeki en önemli kültür ve dini merkezi olduğu anlaşılmaktadır.
Manastıra, Artvin-Şavşat karayolunun 30 uncu km.sinden sonra 5 km.lik
yaya patika yolla ulaşılmaktadır.
Hamamlı (Dolishane) Kilisesi : Artvin Merkeze bağlı
hamamlı köyünde bulunmaktadır. Kitabesine göre X.Yüzyıl ortalarında
inşa edilmiştir.XVI .Yüzyıl sonrasında bir bölümü Cami olarak da
kullanılan Manastırdan günümüze sadece Kilisesi ulaşmıştır.
Bulanık (Rabat) Kilisesi: Ardanuç İlçesine bağlı Bulanık köyü Çamlık
mahallesinde bulunmaktadır. XI. Yüzyılda inşa edilen yapı XIV. Yüzyıl
sonrasında terkedilmiş olup, günümüze sadece kilisesi ulaşmıştır.
 |
Cevizli (Tibet) Kilisesi: Şavşat İlçesine bağlı
cevizli köyünde bulunan yapı, IX.yüzyılda inşa edilmiştir.Bölgenin
İslamlaşması ile bir zaman cami olarak kullanılan yapı , 1889 yılı
itibariyle terk edilmiştir. Günümüze sadece kilisenin cepheleri
ulaşmıştır.
İşhan
Masastırı: Yusufeli ilçesine bağlı dağ yolu köyünde
bulunmaktadır.Yapı ilk olarak VII.yüzyılda inşa edilmiş olup; sonradan
yıkılmıştır.Yapının yerine IX.yüzyılda bugünkü manastır
yapılmıştır.İnşa edilen manastır kilise ve şapelden
oluşmaktadır.Kilisenin bir kısmı
Bir
süre cami olarak kullanılmıştır.Yüksek kasnaklı külahı içteki freskli
dıştaki plastik süslemeleri ile düzgün kesme taş işçiliğindeki kilisesi
dönemin sanat zevkinin en önemli temsilcisidir.
Altıparmak (Barhal) Manastırı: Yusufeli ilçesine
bağlı Altıparmak Köyünde bulunmaktadır.X.yüzyılda inşa edilen manastır
günümüzde turistik amaçlı çok sayıda ziyaretçi tarafından
gezilmektedir. Oldukça sağlam olan yapı,anıtsallığı ile dikkat
çekmektedir.Barhal manastırı halen cami olarak kullanılmaktadır.
Dörtkilise Manastırı: Yusufeli ilçesinin 4 km.
güneybatısında Tekkale köyünde olup, köyden 7 km. sonra mezra yolu
üzerinde bulunmaktadır. Manastırın IX.yüzyılda Gürcü Kralı David
tarafından yaptırıldığı, yapı topluluğuna bakıldığında bir rahibe okulu
olduğu anlaşılmaktadır.Manastır çan kulesi,yemekhane ,seminer odası ve
şapelden oluşmaktadır.Kilise, plan açısından Barhal kilisesine
benzemektedir..Yöredeki ortaçağ dönemi manastır oluşumunu en iyi
biçimde yansıtmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder